Cilt Kanserleri
Deri vücudun en büyük organıdır. Deri kanserleri tüm dünyada görülen kanserlerin başında gelir. Vücudun güneş gören bölgelerinde daha sık görülmekle birlikte, güneş almayan bölgelerinde de görülebilir. Bütün kanserlerde olduğu gibi cilt kanserlerinin de erken teşhisi, tedavi aşamasında büyük önem taşımaktadır. Güneş maruziyeti, sigara kullanımı, yaş, aile öyküsü, açık deri rengi kanser oluşumu için bazı risk faktörleridir. Cilt kanserleri, melanom ve melanom dışı cilt kanserleri olarak 2 gruba ayrılır.
Melanom
Melanom, derimizde bulunan ve deriye rengini veren melanosit hücrelerinden kaynaklanan bir kanserdir. Diğer deri kanserlerine göre daha az sıklıkla görülmesine rağmen, deri kanserlerine bağlı ölümlerin büyük çoğunluğu melanom kaynaklıdır. Erken teşhis edilmediğinde lenf ve kan yolu ile vücudun diğer organlarına hızla yayılabilmektedir. Bu cilt kanserinin büyük bir kısmı kendiliğinden gelişirken, bir kısmı da daha önceden varolan bir benin üzerinden gelişir. Erken evrede tanı konulduğunda etkin bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle vücutta varolan benlerin karakterinde (renk, şekil, boyut) değişiklik meydana gelmesi durumunda kişi bir dermatologa başvurulmalıdır. Dermatoloğunuz benleri incelerden ABCDE kuralı yöntemi ile beninizin risk derecesini belirleyecektir.
ABCDE kuralı;
• A. (Asymmetry) Asimetri; benin bir yarısının diğer yarısına benzememesi,
• B. (Border) Kenar; benin sınırlarının düzensiz olması,
• C. (Color) Renk; benin renginin homojen olmaması,
• D. (Diameter) Çap; benin çapının 6 mm’den büyük olması,
• E. (Evolution) Gelişim; daha önceden varolan bir benin karakterinde değişiklik meydana gelmesidir.
Melanom Dışı Deri Kanserleri
Melanom dışı deri kanserleri en sık görülen deri kanser tipleridir. Bu grupta bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli karsinom yer alır.
Bazal hücreli karsinom; yüz, saçlı deri, kulaklar ve eller gibi güneş gören bölgelerde daha sık görülür. Deri yüzeyinde pembemsi-kırmızı renkte, üzerinde kepeklenmelerin olduğu ve kendiliğinden iyileşmeyen kabarık lezyon şeklindedir. Lezyon bulunduğu yerde çok yavaş olarak büyür ve yayılma riski çok düşüktür.
Skuamöz hücreli karsinom; yüz, dudaklar, kulaklar, eller ve bacaklarda görülür. Küçük bir lezyon olarak başlar, giderek büyür ve kendiliğinden iyileşmez. Tedavisiz bırakılırsa derin yaralara dönüşür ve diğer organlara yayılabilir.
Cilt Kanserlerinden Korunmanın Yolları
Güneş ışınlarının fazlasından korunmak deri kanserlerinin oluşumunu azaltmada büyük önem taşır. Özellikle yaz aylarında öğlen saatlerinde doğrudan güneş ışığına maruziyetten kaçınmak, koruyucu kıyafetler giymek, güneş koruyucu krem ve losyonlar kullanmak, şapka ve gözlük kullanımını alışkanlık haline getirmek, solaryum gibi ultraviyole ışınlarına uzun süre maruz kalmamak deri kanserlerinden korunmada en etkili önlemlerdir. Ayrıca melanomun erken teşhisi için kişinin kendi derisini aralıklarla kontrol etmesi ve benlerde farklılaşma tespit ettiğinde bir dermatoloğa başvurması erken teşhis için büyük önem taşımaktadır.
