Folikülit (Kıl Kökü İltihabı)

Folikülit (Kıl Kökü İltihabı)

Folikülit kıl kökünün iltihabıdır. Vücudun kıl barındıran herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Kılı çevreleyen ağrılı ve irinli şişlik olarak görülür. Sıklıkla kendiliğinden ya da basit bir tedavi ile iyileşir. Sık görülen bir deri hastalığıdır. Kıl kökünün sürtünme ya da basıya bağlı olarak hasarlanması sonrasında o bölgede mikroorganizmaların çoğalarak iltihap oluşturmalarına bağlı gelişir. En sık boyun, kasıklar, sakal bölgesi ve genital bölgede görülür. Sıklıkla etken bakterilerdir, bununla birlikte mantarlar ve virüsler de folikülit yapabilir.

Folikülit Belirtileri Nelerdir?

Kılı çevreleyen ağrılı, irinli ve kırmızı şişlik olarak görülür. Kaşıntı ve hassasiyet eşlik edebilir. İlerleyen günlerde irinli şişliğin açılması ile kabuklanma gözlenebilir. Kıl kökünden derine ilerleyen folikülit, fronkül (çıban) adını alır. İltihap derinleştikçe şişlik ve hassasiyet artar.

Folikülit Nedenleri Nelerdir?

Folikülite en sık neden olan mikroorganizma stafilokok isimli bakteridir. Bunun dışında virüsler, mantarlar ve parazitler de folikülit etkeni olabilmektedir. Kılın deri yüzeyine çıkamadan geriye dönerek içeriye uzaması durumuna kıl dönmesi denilir ve herhangi bir mikroorganizma olmaksızın bu durumda da iltihap gelişebilmektedir.

Folikülit Gelişimini Kolaylaştıran Durumlar Nelerdir?

Folikülit oluşumunu kolaylaştıran faktörler şunlardır;

  • Sıcak ve terleme,
  • Şişmanlık,
  • Derinin sıkıca örtülmesi,
  • Traş olma (özellikle yakın ve tahriş edici traş)
  • Sürtünmeye neden olan, terin buharlaşmasına engel olan dar giysiler,
  • Bulaşıcı hastalıklara karşı olan vücut direncini azaltan bazı hastalıkların varlığı (şeker hastalığı, lösemi, AIDS gibi)
  • Ergenlik sivilcesi ya da ekzema gibi bir deri hastalığının varlığı,
  • Deri bütünlüğünü bozan zedelenmeler (sıyrıklar, ameliyat yeri kesisi, diğer kesiler)
  • Bazı ilaçların uzun süreli kullanımı (kortikosteroidler ve antibiyotikler)
  • Temiz olmayan küvette yapılan sıcak banyodur.

Folikülit Tanısı Nasıl Konulur?

Genellikle deri muayenesi tanı koymak için yeterlidir. Bazen mikroorganizmanın tespiti ve hangi ilaçların etkili olacağını anlamaya yönelik kültür antibiyogram adı verilen inceleme yapılması gerekebilir. Bu amaçla irin dolu kesecik içeriğinden örnek alıp laboratuvarda inceleme yapılır.

Folikülit Nasıl Tedavi Edilir?

  • Folikülitin oluşumunu kolaylaştıran durumlar ortadan kaldırılmalıdır. (Kilo vermek, aşırı terlemeye neden olan ortamlardan kaçınmak, gevşek ve terin geçmesine izin veren giysiler giymek, traş olmamak ya da elektrikli traş makinası kullanmak gibi)
  • Folikülitli olan deri bölgesi nazikçe uygulanacak temizleyiciler ile temiz tutulmalıdır.
  • Folikülit hasta tarafından sıkılıp içeriği boşaltılmaya çalışılmamalıdır. Bu çok riskli olup mikrobun tüm vücuda yayılmasına ve belirgin nedbe oluşumuna yol açabilir.
  • Hafif olgularda o bölgeye uygulanacak sıcak kompresler ile birkaç gün içerisinde iyileşme olacaktır.
  • Daha şiddetli, sayıca çok ya da ilerlemiş folikülitlerin tedavisinde doktorunuzun reçeteleyeceği antibiyotik sürülerek ya da ağızdan önerildiği süre ve şekilde kullanılmalıdır.
  • Fronkül ve karbonkül gibi ilerlemiş olgularda biriken cerahatin akıtılması için folikülit üzerinde kesi yapılması şeklinde küçük bir cerrahi işlem gerekebilir.